Podstawowe informacje

Izrael

Kraj specyficzny, z jednej strony kolebka wiary chrześcijańskiej, z drugiej zaś obszar stanowiący wciąż obiekt sporów i wojen. To kraj, który pomimo wielowiekowej tradycji, wciąż dąży do zebrania swoich obywateli, rozrzuconych po całym świecie, w jedno miejsce. Dla chrześcijan natomiast Izrael stanowi wciąż cel podróży, który pobudza do refleksji nad wiarą, jej początkami i sensem istnienia. Do tego Izrael ma całkiem atrakcyjne położenie wakacyjne, leży bowiem na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Sąsiadami Izraela są: Liban, Syria, Jordania, Egipt oraz Palestyna. Przylega do niego także newralgiczna Strefa Gazy, kontrolowana przez Palestyńskie Władze Narodowe, inaczej Autonomię Palestyńską.

 

Obecne państwo Izrael ma swoje korzenie w Ziemi Izraela, która zajmowała przed 3 tysiącami lat najważniejsze miejsce w judaizmie. Lecz pomimo tej wielowiekowej tradycji przez wiele lat nie istniało jako samodzielne państwo. Jego obecne problemy z sąsiadami ciągną się od zakończenia I wojny światowej, kiedy to nie wszystkie państwa ościenne zaakceptowały istnienie tego państwa, proklamację niepodległości Izraela oraz wielkość jego granic. Było to powodem lokalnych wojen, które nie doprowadziły do zawarcia pokoju. Izrael podpisał jak na razie traktaty pokojowe z Egiptem i Jordanią. I chociaż to wciąż niespokojne okolice świata, to wciąż przyciągają rzesze turystów, a turystyka jest jedną z głównych gałęzi gospodarki izraelskiej.

 

Wizy i inne formalności

Polscy turyści nie muszą mieć wizy, muszą natomiast mieć paszport, który ważny jest jeszcze przez przynajmniej sześć miesięcy. Problemem natomiast mogą być nieodpowiednie pieczątki wbite w paszporcie. Należy więc pamiętać, że jeśli byliśmy wcześniej w Syrii lub Iranie, to lepiej przed wyjazdem do Izraela wyrobić sobie nowy paszport. Inaczej czeka nas długa rozmowa w oddzielnym pomieszczeniu. Pieczątki innych krajów arabskich nie powodują aż takich problemów, ale warto mieć przy sobie kopie rezerwacji lub innych dowodów świadczących o turystycznym charakterze tamtych podróży oraz umieć określić cel i długość pobytu, jaki planujemy w Izraelu.

 

Potem musimy pamiętać, że z kolei w innych krajach możemy mieć problem z posiadaniem izraelskiej pieczątki. To się nieco zmienia i coraz częściej izraelscy celnicy dają pieczątki na osobnych kartkach.

 

Tak czy inaczej przy odprawie należy uzbroić się w cierpliwość, bo trwa długo.

 

Ceny

Walutą w Izraelu są szekle izraelskie. Pomimo niewielkich wahań kursu zwykle jeden szekel to około 0,9 zł. Wymiany można dokonać na lotnisku lub w miejscu docelowym w jednym z kantorów, oczywiście wymiana dotyczy dolarów lub euro. W większości hoteli i supermarketów można także płacić polską kartą.

 

Ceny w Izraelu na pewno nas nie zachwycą, ponieważ są znacznie wyższe niż w Polsce. Butelka wody to koszt nawet do 8 szekli, a falafel kupimy za 15 szekli. Oczywiście najdrożej jest w miejscach skupiających turystów ze względu na jakąś atrakcję, kiedy więc zjemy obiad i zrobimy zakupy w innym rejonie miasta, to może się okazać, że zapłacimy nawet dwa razy mniej.

 

Ponadto, pocieszający jest fakt, że jest wiele atrakcji, zarówno w Jerozolimie, jak i w Tel Avivie, które można obejrzeć bezpłatnie. 

 

Kuchnia

Izraelska kuchnia łączy w sobie elementy arabskie, tureckie oraz dalekowschodnie. Oczywiście dla ortodoksyjnych Żydów ważna jest koszerność potraw, restrykcyjnie przestrzegana w czasie przygotowywania i podawania potraw. Kuchnia izraelska, która sama nie jest zbyt skomplikowana, przyswaja co rusz to inne pomysły z całego świata, ale najlepiej komponuje się jednak z kuchnią palestyńską, gdzie dominuje jagnięcina i ryby.

 

Najbardziej popularne jest tu jedzenie uliczne, czyli różnego rodzaju falafele i showarmy, podawane w bagietce lub chlebie pita, z różnymi dodatkami. Takie uliczne potrawy to przeważnie koszt 10-15 szekli, natomiast w restauracji trzeba zapłacić za jedzenie dla jednej osoby 40-50 szekli. Do dań często dodawany jest humus, który rzadko występuje jako osobna potrawa. Jest bardzo pożywny i przygotowywany na wiele sposobów.

Tureckim akcentem jest tahina, pasta produkowana z ziaren sezamu i czosnku, z dodatkiem oliwy, która dodawana jest do wielu potraw. Wpływy bałkańskie znajdziemy w deserach, czyli wszechobecnej bakławie.

 

W czasie szabasu podaje się tradycyjną potrawę czulent, gulasz z wołowiny i warzyw oraz kaszy. Pamiętać należy, że w Izraelu wieczorem życie raczej zamiera, nawet w rozrywkowym Tel Avivie. Wtedy też będziemy mieli problem, aby znaleźć czynną restaurację, warto więc o tym pamiętać.

 

Muzyka

Muzyka, podobnie jak kuchnia, ma w sobie wpływy z wielu stron świata. Znajdziemy tu motywy chasydzkie, arabskie, greckie, jemeńskie. Rozpiętość i różnorodność, od wzniosłych pieśni Ziemi Izraela, po muzykę jazzową czy pop. Izrael co roku startuje w konkursie Eurowizji, a trzy razy byłe jego zwycięzcą.

 

Ludność

Założeniu państwa izraelskiego przyświecała idea stworzenia ojczyzny dla narodu żydowskiego, stąd deklaracja, że Żydzi z całego świata mają prawo wrócić do swojej ojczyzny i uzyskają izraelskie obywatelstwo. Obecnie około 75% ludności to Żydzi, w tym 68% z nich urodziło się już w Izraelu. Reszta to imigranci z różnych stron świata. Jednak, chociaż państwo izraelskie zgodnie z ideą skupia w miarę jednorodne, żydowskie społeczeństwo, to jednak nie brak tu podziałów. Istnieją dość poważne konflikty pomiędzy osobami religijnymi a świeckimi, pomiędzy zwolennikami pokojowych rozwiązań na Bliskim Wschodzie, a chcącymi wojny. Tu wciąż ścierają się różne wpływy, przy czym największe mają Aszkenazyjczycy, którzy znacznie przyczynili się do powstania państwa żydowskiego. Inne liczne grupy to Sefardyjczycy, Mizrachijczycy, Felaszowie. Obok nich jednak żyją także Arabowie, większość to sunnici, chrześcijanie i druzowie, a także beduini.

 

Wyznanie dominujące w Izraelu to judaim, jednak i tu widać spore podziały. Żydzi dzielą się na tych ortodoksyjnych, ultraortodoksyjnych, świeckich i po prostu przestrzegających tradycji.

 

Klimat

Izrael jest krajem zróżnicowanym klimatycznie, na jego obszarze można spotkać trzy strefy klimatyczne. W paśmie nizin, w nadmorskim rejonie, panuje ciepły klimat śródziemnomorski. Znajdziemy tu uprawy winogron i oliwek, a także piękne plaże i nadmorskie kurorty. Dalej w części górskiej, panuje klimat umiarkowany, więc pogoda podobna do polskich pór roku. W Dolinie Jordanu natomiast panuje klimat tropikalny, a więc amplituda temperatur jest tu niewielka. Ta specyfika klimatyczna powoduje, że w Izraelu odnotowano zarówno rekordowo wysoką temperaturę na kontynencie azjatyckim ( 53,9 stopni w 1942 roku), jak i najniższą ( -13,7 stopni w 1950roku).

 

Transport

Do Izraela z Polski można dostać się jedynie drogą powietrzną. Samochodem czy autokarem tam nie dojedziemy, ponieważ granice z Syrią i Libanem są zamknięte. Jeśli mamy możliwość zaplanowania podróży na kilka miesięcy wcześniej, to jest spora szansa, że uda nam się kupić już za 250 zł w obie strony. Są to jednak loty rejsowe, nie czarterowe, warto więc pamiętać, że można mieć ze sobą jedynie bagaż podręczny. Coraz częściej można już jednak znaleźć przelot czarterowy do Izraela. Bilety są droższe, ale można ze sobą wziąć wszystko, czego nam trzeba w podróży. Inny sposób na dotarcie do tego kraju to wycieczka autokarowa z Egiptu. Ale taki sposób ma swoją wadę. Program takiej wycieczki jest zawsze tak napięty, że turyści są praktycznie galopem przeganiani po najważniejszych zabytkach. Zobaczymy więc tylko część ważnych rzeczy i to w zasadzie w przelocie.

 

Jeśli wybierzemy się chociażby na kilka dni, to po samym Izraelu można poruszać się komunikacją miejską, która jest dobrze zorganizowana. Należy pamiętać jednak, że transport publiczny nie kursuje w czasie szabatu, to jest od piątkowego zachodu słońca do sobotniego wieczoru. Wtedy można korzystać z arabskich przewoźników, których szabat nie dotyczy. Połączeń jest mniej, ale można swoje plany do tego dostosować.

Można też wypożyczyć samochód, ale swoją decyzję należy przemyśleć pod kątem tego, gdzie się wybieramy. Na przykład Starą Jerozolimę warto zwiedzać pieszo, ponieważ koszty parkingów i niebywałe korki są nie do zniesienia. Ponadto do wypożyczenia samochodu konieczne jest posiadanie karty kredytowej, a wypożyczający często blokuje na niej bardzo wysoką kaucję, będącą zabezpieczeniem ewentualnych kosztów naprawy. Kaucja może wynosić nawet do 1 tyś. dolarów.

 

Noclegi

Noclegi w Izraelu nie należą do tanich, zwłaszcza w dobrych hotelach. Można jednak nocować na kwaterach prywatnych, których ceny kształtują się od 40-70 USD/noc. Jednakże w bardzo atrakcyjnych miejscach, gdzie jest duży ruch turystyczny, nawet kwatery osiągają ceny 100 USD/noc. Przy odrobinie szczęścia i przy założeniu, że nie przeszkadza nam pokój wieloosobowy, słaba lokalizacja i brak wygód, jest szansa, że znajdziemy nocleg w hostelu za około 50zł/noc. W Jerozolimie jest popularna wśród Polaków miejscówka,Stary Dom Polski, prowadzony przez siostry elżbietanki, gdzie rodacy mogą nocować za 20-30 USD/noc, ale już z posiłkami. Tu znajdziemy też, w razie problemów, pomoc ambulatoryjną i inną.

 

Izrael - Podstawowe informacje - przewodnik, zdjęcia, atrakcje

Izrael – Podstawowe informacje – przewodnik, zdjęcia, atrakcje